Een postpartumdepressie is een containerbegrip voor stemmingsklachten die toe te schrijven zijn aan een waaier van problemen:
- Mama’s die volledig uitgeput zijn door slaaptekort
- Mama’s die worstelen met hun nieuwe rol als moeder
- Mama’s die net een traumatische bevalling of vroeggeboorte achter de rug hebben
- …
Symptomen
De meest voorkomende klachten van een depressie zijn:
- Lusteloosheid/anhedonie
- Ochtendremming
- Moeheid
- Negatieve stemming/prikkelbaarheid
- Angstige stemming
- Geheugen/concentratie-klachten
- Verminderde eetlust/eetbuien
- Donkere gedachten/suïcidaliteit.
Somatische klachten komen vaak voor tijdens een peripartale depressie.
Een specifieke klacht eigen aan de zwangerschap is het niet meer functioneren, waardoor de band met het kind vermindert. Hierdoor ervaren moeders schuldgevoelens en gaan ze zich vaak isoleren.
Prevalentie
Puntprevalentie voor majeure depressie: tussen 3 en 5 % gedurende de zwangerschap en de eerste drie maanden postpartum.
Puntprevalentie voor mineure depressie: tussen 11 en 13 %.
Periodeprevalentie voor mineure depressie: tussen 18 en 19 %.
Armoede weegt op de cijfers en maakt de prevalentie hoger dan in regio’s met hogere economische standaard.
Prognose
Postpartumdepressie klaart in de meerderheid van de gevallen goed op binnen enkele maanden. In 30 % blijven er klachten tot op een jaar en 40 % doet een hervaldepressie later in het leven of bij een nieuwe zwangerschap.
Effecten op de ontwikkeling van het kind
Er is vaak sprake van een verminderde sensitiviteit bij het kind.
De 'still face' bij de moeder met postpartumdepressie is een gekend verschijnsel van gelaatsarmoede. Hierdoor kan het kind de gelaatsuitdrukking van de mama niet lezen en emotioneel ontregeld raken.
Er is vaak ook een probleem van gebrekkige emotionele beschikbaarheid bij de moeder.
Risicofactoren
Risicofactoren voor het ontwikkelen van een postpartumdepressie zijn de volgende:
- Armoede
- Sociaal-economische status
- Partnergeweld
- Druggebruik
- Eerdere depressie
- Positieve familieanamnese
- Ingrijpende levensgebeurtenissen (zoals ook de bevalling)
- Gebrek aan steun.
Er is een associatie tussen postpartumdepressie en
- Vroeggeboorte
- Multipele problemen bij het kind zoals:
- Temperament
- Slaapproblemen
- Motorische problemen
- Emotionele problemen
- Gedragsproblemen
- Cognitieve problemen
- Hechtingsproblemen.