Geboorte

De eerste drie maanden na de bevalling zijn een grote overgangsfase en worden vaak het 'vierde trimester van de zwangerschap' genoemd. Na negen maanden warm en veilig in je baarmoeder te zijn verbleven, wordt je baby plots geconfronteerd met prikkels die nieuw zijn: licht, geluid, lichamelijke sensaties zoals honger, koude, nieuwe smaken, … Je baby heeft ook nog een aantal ontwikkelingsuitdagingen. Zijn verteringssysteem staat nog niet helemaal op punt, er is nog geen duidelijk slaapritme en hij kan zichzelf nog niet goed warm houden. Voor  je baby is dit best een intense periode. Daarbij heeft hij nood aan jouw hulp en nabijheid om zich geleidelijk te kunnen aanpassen, wennen en verder te ontwikkelen.

Voor jou is deze periode eveneens een grote uitdaging. De zwangerschap en bevalling vragen veel van een lichaam, wat maakt dat je een tijdje met fysieke ongemakken geconfronteerd wordt. Jezelf een periode gunnen om te herstellen is dan heel belangrijk. Hoelang dit duurt, verschilt sterk van persoon tot persoon.

Verder ben je nu echt 'moeder' en is je partner echt 'vader' of 'meemoeder'.  Dit is voor jullie allebei even wennen, wat intense emoties met zich mee kan brengen. Naast gevoelens van liefde, blijdschap, verantwoordelijkheid, … worden ouders vaak geconfronteerd met gevoelens van angst, verwarring, depressiviteit, … Blijf er niet mee zitten en probeer open met elkaar te praten. Het geeft ruimte om jezelf te kunnen zijn, steun te zoeken bij elkaar of samen eventueel te zoeken naar welke hulp jullie nodig hebben.

Pasgeboren baby’s slapen veel, maar vaak in onregelmatige blokken, zeker wanneer je borstvoeding geeft. Het duurt even voor je baby een slaappatroon en gevoel voor dag en nacht ontwikkelt. Voor ouders kan het vaak een grote uitdaging zijn om zelf aan voldoende slaap te geraken. Langdurig slaaptekort kan je veerkracht sterk ondermijnen en je veel gevoeliger maken voor donkere gedachten of negatieve emoties. Omgekeerd kan voldoende bijslapen je helpen om je balans terug te vinden.

Om voldoende te slapen, kan het helpend zijn je eigen slaapgewoonten tijdelijk aan te passen. Slaap overdag even mee als je baby een dutje doet. Durf aan Kraamzorg, (schoon)ouders, familie of vrienden te vragen om even op je baby te letten zodat je zelf kan bijslapen. Of spreek een beurtrol af met je partner zodat je allebei aan voldoende uurtjes slaap geraakt.

Kamp je met langdurig slaaptekort dat je veerkracht ondermijnt? Praat er zeker over met de zorgverleners zoals je huisarts, kraamzorg, vroedvrouw. Op die manier kunnen ze jou ondersteunen om terug aan te sterken.

Jouw baby heeft in de buik steeds voeding gekregen via de navelstreng. Na de geboorte moet het spijsverteringssysteem zich nog verder ontwikkelen, moet de baby leren zuigen, wennen aan nieuwe smaken, krampjes, …

Vaak worden kersverse moeders overweldigd met goedbedoelde adviezen omtrent voeding. Dit kan bij moeders voor gevoelens van onzekerheid zorgen. Het zoeken naar een voedingsritme is een proces tussen moeder en baby. Elke baby en elke moeder is anders. Hierover een algemeen advies formuleren, geldend voor elke moeder of elke baby, is dus onmogelijk.

Bij onzekerheden of vragen omtrent voeding, kan je steeds terecht bij je vroedvrouw of een andere vertrouwde hulpverlener. 

Deze fase vraagt veel van jou,  je baby en je partner. En misschien lopen er nog andere kinderen thuis rond die ook zorg en aandacht vragen. Wees realistisch in wat je van jezelf verwacht. Durf wat rommel te verdragen, durf hulp te vragen, laat de idee los om alles op orde en onder controle te hebben.

De periode na de bevalling is voor de moeder een enorme uitdaging. Je wordt geconfronteerd met vermoeidheid en ingrijpende veranderingen. Wat je denkt en voelt kan intens en onprettig zijn. Over deze gedachten en gevoelens praten met je partner of een vertrouwensfiguur is een belangrijke stap om de grote veranderingen waar je doorgaat een plaats te geven. Benoem het letterlijk tegen je partner of vertrouwensfiguur, bijvoorbeeld: 'Er gaan veel gedachten en gevoelens door me heen die nieuw voor me zijn en niet altijd fijn zijn. Mag ik ze met je delen, zonder dat je er over oordeelt?'. 

We leven vandaag in een samenleving die doet uitschijnen dat we het als jonge gezin alleen moeten doen, dat we zelfredzaam en zelfstandig moeten zijn. Niets is minder waar in de periode rond de bevalling. Eerder het tegendeel is waar. 

It takes a village to raise a child

Dit Afrikaanse gezegde leert ons dat een steunend netwerk rond jouw gezin een must is. Enkele decennia geleden waren we in onze samenleving gewoon aan (groot)ouders en nonkels en tantes die onder hetzelfde dak wonen. Zij boden helpende handen aan. Ook vandaag is dit een vanzelfsprekendheid in vele culturen. In onze Westerse samenleving is dit noodzakelijk gegeven jammer genoeg wat weggevallen. Daarom moedigen we jonge ouders extra aan om steun te zoeken.  

Praktische steun kan enorm veel betekenen in deze fase. Durf aan te geven waar jij hulp bij kan gebruiken: boodschappen, wassen en strijken, poetsen, koken of even op de baby letten zodat je even tijd hebt voor jezelf. Op de website van Kind & Gezin vind je leuke kraamkaartjes waarmee mensen in je omgeving je kunnen helpen.

Kraamzorg  kan ook veel praktische hulp bieden. Ga met je kraamverzorger in gesprek over jouw noden en die van je baby. Heb je vooraf aan de bevalling geen kraamzorg aangevraagd? Geen nood, je kan deze ook nog opstarten na de geboorte.

Zowel jij als je baby hebben nood aan veel rust in deze fase. Voor je baby is het ook erg wennen aan al die nieuwe prikkels (geluiden, licht, smaken, …). Doseer bezoek en durf grenzen te stellen. Je baby heeft er niets aan om aan veel lawaai, geuren en indrukken blootgesteld te worden. En als mama kan je ook best rust gebruiken. Het is niet nodig om nu gastvrouw te zijn. Spreek erover met je partner en maak goede afspraken. Het kan ook handig zijn aan je naasten te vragen om vooraf een belletje te geven wanneer ze op bezoek willen komen.

Je perinataal zorgteam  bestaat uit:

• je huisarts
• je gynaecoloog
• je vroedvrouw
• kraamzorg
• hulpverleners van Kind & Gezin 

Zij zorgen samen voor je zwangerschapsopvolging en opvolging na de geboorte. Psychische klachten tijdens deze periode komen vaak voor en verdienen goede zorg. Durf er met je zorgverleners over te praten zodat ze jou kunnen ondersteunen en waar nodig met jou kunnen zoeken welke hulp je nodig hebt. Heb je nog geen vaste huisarts, geen vroedvrouw aan huis, kraamzorg of begeleiding door Kind & Gezin? Geen nood? Deze zorg kan ook nog opgestart worden na de geboorte. 

Hier vind je meer informatie over het perinataal zorgteam. 

Psychische klachten tijdens de perinatale periode komen vaak voor. Als deze klachten langdurig en sterk aanhouden of  je kampt met een psychische kwetsbaarheid, dan doe je er goed aan tijdig hulp te zoeken. Je kan hiervoor terecht bij psychologen en psychiaters die gespecialiseerd zijn in psychische problematieken rond de geboorte. Verder kunnen zij ook andere zorgverleners (huisarts, vroedvrouw, gynaecoloog, …) ondersteunen, bijvoorbeeld voor advies over medicatie of behandeling, voorbereiding op de bevalling, … Omdat het vlak na de bevalling vaak moeilijk is om grote verplaatsingen te doen, wordt er sterk ingezet op behandeling aan huis.

Meer informatie over gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg rond de geboorte vind je hier.