Eerste levensjaar

In geen enkele andere levensfase ontwikkelt een mens zo sterk als in het eerste levensjaar. Dit impliceert dat je je als ouders gedurende de eerste twaalf maanden van het leven van je kindje erg vaak moet aanpassen. Onderbroken nachten beperken zich vaak niet tot de eerste maanden, maar blijven op je wegen gedurende het hele eerste levensjaar en vaak nog langer.

Wanneer je baby ongeveer drie maanden oud is, verandert er veel: je partner is al een tijdje aan het werk, de kraamzorg is reeds afgelopen, de vroedvrouw komt misschien niet meer langs, ... Misschien begin jij je ook voor te bereiden op het opnieuw opstarten van je werk. Dit impliceert dat je kindje door iemand anders (crèche, onthaalmoeder, familie, ...) zal opgevangen worden, wat voor een ouder geen vanzelfsprekende stap is. Deze grote stappen staan soms in contrast met de verwachting van de buitenwereld dat je stilaan je draai met je kindje gevonden zal hebben.

Dit is dus een periode die extra aandacht en zorg verdient.

Zoeken naar een nieuw evenwicht

Voldoende slapen en rusten is niet alleen van belang in de eerste levensmaanden van je baby. Dit blijft een belangrijke bouwsteen van je mentale gezondheid gedurende het hele eerste levensjaar van je kindje en de periode daarna.

Je slaap en rust staat erg onder druk. Baby's van drie maanden en ouder slapen vaak nog niet door. Toch neem je steeds meer taken op zoals het huishouden en/of werk buiten huis. Daarnaast krijg je misschien minder hulp dan in de periode vlak na de bevalling.

Het kan helpen om met collega's en leidinggevenden te spreken over onderbroken nachten.

Een nacht van huis wisselen met familie of vrienden, waardoor je kan doorslapen en je kindje toch in zijn/haar bekende omgeving slaapt, is een creatieve strategie om door te slapen. Misschien kunnen jullie tot een afspraak komen waarin dit één keer per week kan plaatsvinden?

Bij een langdurig slaaptekort is het wijs om je huisarts te contacteren en samen te zoeken naar mogelijke oplossingen.

Als kersverse moeder terug aan het werk gaan, is niet gemakkelijk. Na (in vele gevallen) maanden lang louter en alleen te 'moederen', komt er plots weer die rol van werknemer op je af. Dit kan extra druk geven op jou als persoon.

Hoe integreer je je nieuwe rol van moeder met deze van werknemer? Voor heel wat mama's vraagt dit een aanpassingsperiode. Maar ook je baby ondergaat een hele aanpassing. Misschien gaat je baby vanaf nu wel naar de crèche en moet ook hij of zij een hele verandering door?

Niet enkel je rol als 'werknemer', maar ook deze van 'partner', als deze van 'vriendin' komt op je af. Hoe deze te integreren met je nieuwe moederrol? Dit is voor elke nieuwe moeder zoeken en vraagt voor elke nieuwe moeder tijd.

Vergeet in deze zoektocht niet om ruimte te maken voor jezelf en voor ontspanning!

Steun vinden in je eigen netwerk

Een baby vraagt tijdens het eerste levensjaar veel tijd en energie. Toch is het goed om bijvoorbeeld één keer per maand een avondopvang te zoeken voor je baby en tijd te maken om te praten. Blik terug op de afgelopen periode. Vraag aan elkaar hoe jullie deze intense tijd beleven. Vertel over de momenten waarvan je erg genoot. Vertel ook over de momenten waarop je het moeilijk had en je je misschien alleen voelde.

We leven vandaag in een samenleving die doet uitschijnen dat we het als jonge gezin alleen moeten doen, dat we zelfredzaam en zelfstandig moeten zijn. Niets is minder waar voor jonge gezinnen. Eerder het tegendeel is waar.

It takes a village to raise a child

Dit Afrikaanse gezegde leert ons dat een steunend netwerk rond jouw gezin een must is. Enkele decennia geleden waren we in onze samenleving gewoon aan (groot)ouders en nonkels en tantes die onder hetzelfde dak wonen. Zij boden helpende handen aan. Ook vandaag is dit een vanzelfsprekendheid in vele culturen. In onze Westerse samenleving is dit noodzakelijk gegeven jammer genoeg wat weggevallen. Daarom moedigen we jonge ouders extra aan om steun te zoeken.

Praktische steun kan enorm veel betekenen voor een pril gezin. Durf aan te geven bij bekenden waar jij hulp bij kan gebruiken: boodschappen, wassen en strijken, poetsen, koken of even op de baby letten zodat je even tijd hebt voor jezelf. Vaak zijn dierbaren ook blij dat ze iets voor je kunnen betekenen.

In de periode vlak na de bevalling kan je beroep doen op Kraamzorg wat betreft praktische hulp. Na enkele maanden kan je de kraamzorg laten evolueren tot familiehulp of thuishulp. Dezelfde organisaties die kraamzorg aanbieden, organiseren vaak ook deze familie- of thuishulp. Ook bij dit soort hulp geven mutualiteiten een tussenkomst. De familie- of thuishulp helpt je mee je huishouden te runnen. Ze kunnen inkopen voor je doen, vers eten koken, oudere kindjes van school halen, even op je baby letten terwijl jij kan rusten,...

Goede zorg vinden in het netwerk van hulpverleners

Je perinataal zorgteam bestaat uit:

je huisarts
je gynaecoloog
je vroedvrouw
kraamzorg/familiehulp
hulpverleners van Kind & Gezin

Zij zorgen samen voor je zwangerschapsopvolging en opvolging na de geboorte. Psychische klachten tijdens deze periode komen vaak voor en verdienen goede zorg. Deze zorgverleners hebben kennis over psychische klachten in deze periode. Durf er met hen over praten zodat ze jou kunnen ondersteunen en waar nodig kunnen zoeken welke hulp je nodig hebt.

Je kan de consulten van de vroedvrouw met een briefje van de huisarts verlengen. Ook kraamzorg kan overgeschakeld worden naar familiehulp.

Hier vind je meer informatie over het perinataal zorgteam.

Psychische klachten tijdens het eerste jaar na de bevalling komen vaak voor. Als deze klachten langdurig en sterk aanhouden of je kampt met een psychische kwetsbaarheid, dan doe je er goed aan tijdig hulp te zoeken. Je kan hiervoor terecht bij psychologen en psychiaters die gespecialiseerd zijn in psychische problematieken rond de geboorte. Verder kunnen zij ook je andere zorgverleners (huisarts, vroedvrouw, gynaecoloog, …) ondersteunen (bv. advies over medicatie of behandeling, …).

Meer informatie over gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg rond de bevalling in deze periode vind je hier.